BAYRAM SILA-i RAHiME VESiLE OLSUN

BAYRAM SILA-i RAHiME VESiLE OLSUN

“Bir kimse bir mümin kardeşinin ihtiyacını gidermek üzere yola çıkarsa gidip dönünceye kadar Allah adım başına 70 günahını siler ve 70 sevap verir. Eğer yolda bir kaza geçirir de vefat ederse şehit hükmünde olur.” buyuruyor Peygamber Efendimiz. Yabancı bir kişiye yardımın bile mükafatı bu denli fazlayken, akrabaya yardım ve ziyaretin fazileti nedir dersiniz?

Ramazan ayının son dilimdeyiz. Oruç tutarak bedenimizi, mukabelelerle de ruhumuzu dinlendirdiğimiz, sahur bereketinden faydalanıp iftar sofralarıyla akraba ve arkadaş bağlarımızı kuvvetlendirdiğimiz bir ayı daha geride bırakıyoruz. Ramazan ayı boyunca oruç tutarak Rabb’e yaklaşmanın sevincini yaşayanlar için İlahi bir ikram olan bayrama az kaldı. Son yıllarda bayramların sıcak havalara denk gelmesi akraba ziyaretleri ile tatil planları yapma arasında bir ikileme sebep oluyor. Çoğu zaman tercihlerin tatilden yana kullanıldığı bayramlar, aslında İslâm dininde önemli bir yere sahip olan sıla-i rahim için iyi bir fırsat. Anne-baba ve akrabayı ziyaret etme, onlara hal hatır sorma anlamına gelen sıla-i rahimin en çok yapıldığı zamanlardır bayram günleri. Bu sebeple imkân varsa gidip ziyaret etmek yoksa da en azından telefonla arayıp gönüllerini almak gerekiyor.

Sıla-i rahimin önemi ayet ve hadislerle birçok yerde vurgulanıyor. Nisa Suresi’nin ilk ayetinde, “Ey insanlar! Sizi bir tek kişiden yaratan ve ondan da eşini yaratıp o ikisinden birçok erkekler ve kadınlar türeten Rabb’inize karşı gelmekten sakının. Adını anıp Kendisini vesile ederek birbirinizden dilekte bulunduğunuz Allah’a saygısızlık etmekten ve akrabalık bağlarını koparmaktan sakınınız. Allah sizin üzerinizde tam bir gözeticidir.” buyurulur. Yine bir hadis-i şerifte Efendimiz’e (sas) gelerek, “Beni cennete götürecek bir iş söyler misiniz?” diye soran adama Efendimiz’in, (sas) “Allah’a kulluk edip O’na hiçbir şeyi ortak koşmazsın; namazını kılar, zekâtını verirsin ve akrabanı gözetirsin.” cevabını verdiği rivayet edilir. Efendimiz’in (sas) namaz ve zekât gibi farz ibadetlerden sonra zikrettiği akraba ziyaretlerinin cennetin bir anahtarı olarak gösterilmesi sıla-i rahimin önemine işaret ediyor. Muhammed Sûresi’ndeki “Demek, yüz çevirdiğinizde yeryüzünde bozgunculuk çıkaracak ve akrabalık bağlarını koparacaksınız, öyle mi? İşte bunlar, Allah’ın lânetleyip kulaklarını sağır, gözlerini kör ettiği kimselerdir.” ayeti sıla-i rahimi terk etmenin, yani akraba ilişkilerini kesmenin ne derece büyük bir günah olduğunu anlamak için yetiyor.

‘Tatil güzergâhını ailenize göre ayarlayabilirsiniz’

Fatih Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Hamdi Döndüren, sıla-i rahimin anne, baba, kardeşler, amca, hala, dayı ve teyze gibi yakın akrabalar arasında farz hükmünde olduğunu söylüyor: “Sıla-i rahim çok yakın akrabalar üzerinde farz, diğer akrabalar üzerinde de sırasıyla sünnet, mendup ve müstehap hükmünde devam eder.” Döndüren, daha önceki dönemlerde İslâm âlimlerinin sıla-i rahimle ilgili belli sınırlar çizdiğini ifade ediyor: “İslâm âlimleri o dönemde aynı şehir, kasaba ya da köyde yaşayan akrabalar için en az haftada bir, sefer mesafesi yani 90 kilometrelik mesafede yaşayan akrabalar için en az ayda bir, sefer mesafesinden daha fazla uzaklıkta yaşayan akrabalar için de en az yılda bir ziyaret edilmesi sınırını koymuşlar. Ancak o dönemin ulaşım ve iletişim şartlarına göre sıla-i rahim daha zordu. Bu noktada günümüzde daha da kolaylaştı. Ulaşım araçlarının gelişmesiyle akraba ziyaretlerine daha rahat gidebiliyoruz. Yüz yüze ziyaret mümkün olmasa da telefonla her an haber alma, hal hatır sorma imkânına sahibiz.”

Prof. Dr. Hamdi Döndüren, bayram için tatil planı yapanların en azından güzergâhlarını ailelerini ziyaret edebilecek şekilde ayarlamaları gerektiğini tavsiye ediyor: “Bayram için gidip de illa ki bayram boyunca orada kalmak gerekmiyor. Tatile giderken ya da dönerken denk getirip ailelerin yanına uğrayarak bayramları tebrik edilebilir. Eğer buna da imkânları yoksa mutlaka telefonla arayıp gönüllerini alabilirler.”

Sıla-i rahimin sadece akrabaları ziyaret etmek ya da telefonla iletişim kurmak anlamına geldiğini düşünmek de yanlış. Çünkü sıla-i rahim aynı zamanda maddi manevi herhangi bir ihtiyacı olan akrabaya yardımcı olmak anlamına da gelir. Döndüren, herhangi birine hal hatır sorma, ilgilenme ve yardımcı olmanın kişiye sadaka sevabını kazandırdığını ve bunun akrabaya karşı yapılması durumunda daha faziletli olacağını söylüyor: “Bir hadis-i şerifte, ‘Bir kimse bir mümin kardeşinin ihtiyacını gidermek üzere yola çıkarsa gidip dönünceye kadar Allah adım başına 70 günahını siler ve 70 sevap verir. Eğer yolda bir kaza geçirir de vefat ederse şehit hükmünde olur.’ buyuruluyor. Bu hadisten anlıyoruz ki birine yardımcı olmanın mükâfatı öyle büyük ki akrabaya yardım etmek de diğer insanlara yardım etmekten daha faziletli.”